Địa chỉ : 28/39 Lê Thị Hồng, Phường Gò Vấp, TP.HCM
Email: sgmscook@gmail.com

Danh mục sản phẩm

Gạo tấm - từ hạt ngọc vỡ đến hồn vị sài gòn

08-10-2025

Từ hạt “ngọc” vỡ đến đặc sản trứ danh

Ngày xưa, gạo tấm vốn không phải là thứ quý giá gì. Khi lúa được phơi khô, vận chuyển hay đem xay giã, những hạt gạo bị vỡ vụn trong quá trình ấy sẽ được tách riêng ra, người ta gọi đó là tấm. Chính vì là “mảnh vỡ của hạt gạo”, tấm từng bị xem là thứ bỏ đi, chỉ dùng nuôi gia cầm hoặc nấu cháo cho người nghèo. Ít ai ngờ rằng từ những hạt gạo tưởng chừng vô giá trị ấy, sau này lại sinh ra một món ăn mang cả linh hồn Sài Gòn.

Vào mùa nước nổi, lúa gạo khan hiếm, đất chẳng còn để thả gà, bà con đành lấy gạo tấm đem nấu thử. Những người lao động nghèo, thợ hồ, phu xe, người bán hàng rong… thường không đủ tiền mua gạo ngon. Họ gom nhặt lại những hạt tấm vụn, đem về vo sạch rồi nấu thành cơm. Thoạt đầu, đó chỉ là bữa ăn đạm bạc, sau này khi kinh tế ổn định hơn, món ăn cùng cơm tấm đã thêm chút mỡ hành, ít đồ chua, miếng thịt nướng xém cạnh thơm lừng từ bếp than. 

Hạt tấm khi chín dậy mùi thơm ngát, hương còn quyện hơn cả gạo tám. Ăn vào thì thấy hạt cơm chỉ nở phồng, dẻo bùi, ngọt ngào một cách riêng, chẳng lẫn được với cơm thường. Cũng có lẽ vì thế mà nhà văn Vũ Bằng mới viết trong Món ngon Sài Gòn (1960) rằng cơm tấm có “cái ngon lạ, không giống cơm Bắc, mà lại rất quyến rũ nhờ sự tơi bời mà ngọt ngào của hạt gạo vỡ” [Vũ Bằng, Món ngon Sài Gòn, NXB Trẻ tái bản 2017].

Từ một phế phẩm chẳng ai đoái hoài, gạo tấm đã “lột xác” trở thành biểu tượng ẩm thực của cả vùng đất. Mỗi hạt tấm nhỏ bé dường như mang trong mình câu chuyện về sự cần cù, sáng tạo và niềm lạc quan của người dân lao động - biến điều tầm thường thành điều đáng tự hào. 


Bí quyết nằm ở sự kết hợp
Cái hay của cơm tấm không chỉ nằm ở hạt gạo mà còn ở cái cách người Sài Gòn biết “ghép nhạc” cho bản hòa tấu vị giác. Một dĩa cơm tấm đầy đủ thường có sườn nướng vàng ươm, bì giòn dai, chả trứng hấp mềm xốp, thêm trứng ốp la lòng đào béo ngậy. Thêm mỡ hành xanh mướt, chút dưa chua cho cân vị, rồi chan nước mắm pha chua ngọt vừa miệng - linh hồn của một dĩa cơm tấm đúng điệu. Cái “đủ đầy” ấy khiến cơm tấm không chỉ để ăn cho no, mà trở thành một trải nghiệm vị giác trọn vẹn.

Và để có được vị nước mắm “cân cả dĩa cơm”, người nội trợ ngày nay thường chọn loại mắm được làm từ cá cơm tươi, ủ chượp theo phương pháp truyền thống, có hương vị dịu mà đậm. Trong số đó, nước mắm SCOOK được tin dùng bởi vị mắm trong, thơm, pha chế dễ cân bằng, rất hợp để làm nước mắm chan cơm tấm. Chỉ ba thìa nước mắm SCOOK cùng hai thìa đường, chanh và tỏi ớt, bạn đã có nền tảng để pha chén nước mắm đủ sức nâng tầm cả bữa ăn.

 


Từ quán nhỏ ven đường đến niềm tự hào quốc tế

Ngày nay, cơm tấm không chỉ gói gọn trong quán vỉa hè đầu hẻm. Nó có mặt ở khắp nơi - từ gánh hàng rong bình dân cho đến nhà hàng sang trọng và hơn hết món ăn Việt này không bị giới hạn mà đã vươn mình ra thế giới, được bán ở nhiều khu vực và thành phố lớn của Mỹ, Nhật Bản…

Còn ở trong nước, một số quán cơm tấm nổi tiếng và được Michelin vinh danh ở Sài Gòn như cơm tấm Ba Ghiền, cơm tấm Thuận Kiều hoặc quán cơm nổi tiếng đã tồn tại hơn 60 năm với lịch trình bán hàng độc đáo “6 tháng nghỉ, 6 tháng bán”.

Bởi sự độc đáo trong kết hợp hương vị của cơm tấm, năm 2022, CNN Travel đã đưa cơm tấm Sài Gòn vào danh sách 100 món ăn đường phố ngon nhất thế giới [CNN Travel, 2022] và đến năm 2023 là danh sách 10 món cơm ngon nhất thế giới theo Taste Atlas. Một vinh dự lớn khẳng định rằng từ những hạt gạo vỡ khiêm nhường, Việt Nam đã tạo nên một niềm tự hào trong bản đồ ẩm thực toàn cầu.

“Hạt vỡ mà không hề tầm thường”

Cơm tấm chính là minh chứng cho sự sáng tạo và tinh tế trong văn hóa ẩm thực Việt. Từ cái bình dị, người Việt đã biết nâng niu, biến tấu để làm nên món ăn vừa mộc mạc, vừa tinh tế, vừa mang hồn cốt riêng.

Thế nên mới có câu: cơm tấm - hạt ngọc vỡ mà không hề tầm thường. Mỗi hạt cơm nhỏ ấy chứa đựng cả câu chuyện về sự cần cù, sáng tạo và tình yêu ẩm thực của người Việt.

 

 

 

 

Các bài viết khác

2249073679394360.png 944024907789877.png 0054673548121090.png 514783040694362.png 1701890597953350.png 8355568971722140.png
back-to-top.png
0903932919
thuviencover